Terugkeer naar het onderwijs in Nederland

Henk Zwart, locatieleider van LanguageOne in Abu Dhabi en Dubai:

“Deze zomer keer ik, na zes jaar in het buitenland, samen met mijn gezin terug naar Nederland. Ik heb de afgelopen jaren geweldig genoten van de samenwerking met o.a. het Consulaat-Generaal, de Netherlands Business Council, Club NL en natuurlijk mijn collega’s van LanguageOne. Samen vormen deze enthousiaste mensen een onmisbaar onderdeel van het positieve vestigingsklimaat voor Nederlanders in Dubai. Ik heb hier graag mijn steentje aan bijgedragen en wens mijn opvolger, Mirjam van der Geijs, veel plezier in deze prachtige stad! In het licht van mijn eigen vertrek ga ik graag in op de aandachtspunten voor wanneer je weer terugkeert naar Nederland.”

Onderwijs voor internationals
Kinderen die in het kosmopolitische Dubai zijn opgegroeid nemen prachtige ervaringen mee. Zij zijn vanaf jonge leeftijd gewend om in verschillende talen en met mensen uit verschillende culturen te communiceren. De goede internationale scholen in Dubai weten niet alleen goed met die culturele verschillen om te gaan, maar zetten deze juist in als grote verrijkende factor voor hun onderwijs. Door van en met elkaar te leren, doen kinderen in Dubai een unieke ervaring op.

Ook het onderwijs in Nederland is volop in beweging. In de afgelopen jaren is er, met name in de Randstad en in de regio Eindhoven, een grote toestroom geweest van internationals – expats die naar Nederland komen en ‘repats’ die naar Nederland terugkeren.

Hoewel het vestigingsklimaat in Nederland uitermate prettig is, lijkt het onderwijs een bottleneck te vormen. Het bestaande Nederlandse onderwijssysteem is over het algemeen nog erg gebaseerd op het integratiebeleid van de afgelopen twintig jaar en weet weinig raad met de grote instroom van internationaal opgroeiende kinderen. Veel internationale scholen in Nederland kampen hierdoor met wachtlijsten, waardoor ook ‘reguliere’ scholen kinderen van internationals moeten opvangen. Een onderzoek uit 2018 onder ‘international’ ouders liet zien dat zij hierdoor tegen een aantal problemen opliepen, bijvoorbeeld: dat scholen te weinig ervaring hebben met meertalige kinderen, dat er onvoldoende onderwijs beschikbaar is dat passend is voor de behoefte van het kind en dat de communicatie met de leerkracht anders verloopt dan ouders gewend zijn.

Ook de aansluiting tussen internationale lesprogramma’s en met name het voortgezet onderwijs in Nederland is een uitdaging. Internationale curricula hebben vaak andere uitgangspunten dan het Nederlandse onderwijs. Het is wel mogelijk in Nederland een internationaal programma te volgen, echter op publieke scholen worden de mogelijkheden hiervoor beperkt door toelatingseisen. Daar komt bij dat jongeren in Nederland al op zeer jonge leeftijd, namelijk meteen na de basisschool, een bepaalde richting kiezen; vmbo, havo of vwo. Internationaal vinden dit soort keuzes pas veel later plaats.

Henk Zwart: “Voor gezinnen uit Dubai die terugkeren naar Nederland, betekent dit dat zij vroegtijdig en bewust na moeten denken over de schoolkeuze voor hun kinderen. Scholen die kennis en ervaring hebben op het gebied van internationalisering van onderwijs en de begeleiding van internationale leerlingen verdienen hierbij bijzondere aandacht. Zeker wanneer zij de internationale achtergrond van leerlingen structureel in een verrijking van het lesprogramma weten om te zetten. Dat gezegd hebbende, is dit type school in Nederland nog relatief schaars en momenteel drukbezet.”

Taal
Een tweede factor die van belang is bij de terugkeer is de moedertaal. Wanneer je kind tijdens het verblijf in Dubai doorlopend formeel onderwijs heeft gehad in het Nederlands, dan zit je meestal wel goed. Een terugkeeronderzoek van de Onderwijsinspectie laat zien dat 93% van de kinderen die Nederlands onderwijs in het buitenland hebben gevolgd geen aantoonbare vertraging hebben bij terugkeer. Het tweejaarlijkse terugkeeronderzoek dat we bij de Nederlandse school in Dubai doen, bevestigt dit beeld.

Daarnaast is het belangrijk ook aandacht te besteden aan de Engelse taal. Zeker in de eerste maanden na terugkeer is het onvermijdelijk dat je kind een deel van de schooltaal voornamelijk in het Engels beheerst. Net zoals het bij de uitzending naar Dubai belangrijk was om de schooltaal te leren vanuit het Nederlands, is het bij terugkeer van belang de schooltaal vanuit het Engels te leren kennen. Op de langere termijn kan het ook interessant zijn om de Engelse taal blijvend te onderhouden. Meertaligheid op hoog niveau heeft veel bewezen voordelen en het niveau van het Engels in het internationaal onderwijs is nu eenmaal meestal hoger dan op de gemiddelde Nederlandse school.

Cultuur
Een derde aspect dat aandacht verdient bij terugkeer is de schoolcultuur. Internationale vergelijkende onderzoeken laten zien dat Nederlandse kinderen over het algemeen goed presteren en bovengemiddeld gelukkig zijn. Deze geluksfactor komt volgens een aantal van die onderzoeken door de vrijheden die Nederlandse kinderen al vanaf jonge leeftijd genieten, zowel binnen als buiten de school.

Dit aspect, dat het Nederlands onderwijssysteem misschien wel tot een van de aantrekkelijkste ter wereld maakt, kan voor kinderen die in het buitenland zijn opgegroeid best heftig zijn. De Onderwijsinspectie concludeerde in het eerdergenoemde terugkeeronderzoek dat het klimaat op Nederlandse scholen “directer, op het eerste gezicht minder accepterend en minder beschermend” is dan op scholen in Dubai. Ook zijn de klassen groter en is de mate van individuele aandacht kleiner.

Als ouder is het dus erg belangrijk je kind hierop voor te bereiden en in overleg met de school goed te monitoren hoe de sociaal-emotionele overgang verloopt.

Tot slot
Nederlandse kinderen presteren bovengemiddeld goed en horen tegelijkertijd bij de gelukkigste kinderen op aarde. Een internationale studie uit 2017 naar het Nederlandse onderwijs noemt ‘ons’ onderwijssysteem zelfs één van de best bewaarde geheimen van het internationale onderwijsveld. Tegelijkertijd valt er voor de kinderen die internationaal opgroeien nog best het een en ander te winnen. Henk Zwart: “Vanuit Dubai heb ik mij volop voor de Nederlandstalige kinderen ingezet, in Nederland blijf ik dit met overtuiging doen. Graag tot ziens!”

Dit artikel verscheen ook in de Hollandse Nieuwe van de Nederlandse Club Dubai.

Leuk dat je er bent!
De inschrijvingen voor komend schooljaar zijn geopend.

LanguageOne
Wereldwijd thuis in het Nederlands