Dit artikel van LanguageOne staat in het magazine en op de website van Vlamingen in de Wereld. Nederlands taalonderwijs van de toekomstWanneer u als gezin naar het buitenland verhuist, kunt u er bijna niet omheen: uw kind groeit meertalig op. Tegelijkertijd meerdere talen en culturen leren kennen is een groot cadeau voor uw kind. Als ouder is het echter wel van belang dat u weet wat u doet. LanguageOne ontwikkelde vanuit haar eigen scholen een lesprogramma dat gezinnen in het buitenland ondersteunt bij het meertalig opgroeien. Wat betekent meertaligheid? De meeste ‘moderne’ onderzoekers zijn het erover eens dat meertaligheid inhoudt dat u twee (of meer) talen kunt begrijpen en gebruiken in een bepaalde context en met een bepaald doel. In het meertalige België geldt dus voor de meeste Vlamingen die enige woorden Frans spreken, dat zij meertalig zijn. Dit betekent echter nog niet dat zij in beide talen even vaardig zijn. Daarom is het handig om differentiatie in de taalbeheersing aan te brengen. Ruwweg maken we hierbij onderscheid tussen de thuistaal en de schooltaal. De taalvaardigheid van kinderen die in een meertalige omgeving opgroeien is in drie categorieën in te delen: 1. Het kind spreekt twee of meer talen, geen van die talen op het niveau van eentalige leeftijdsgenoten. 2. Het kind spreekt twee of meer talen, waarvan één op het niveau van eentalige leeftijdsgenoten. 3. Het kind spreekt twee of meer talen, beide of meer op het niveau van eentalige leeftijdsgenoten. Het mag duidelijk zijn dat het belangrijk is om de eerste categorie te vermijden. Taal is uiteindelijk het vehikel dat we in alle vakgebieden gebruiken om de wereld om ons heen te duiden. Het is essentieel dat kinderen daarbij ten minste één taal goed beheersen. Veel kinderen in een internationale omgeving eindigen in de tweede categorie, waarbij de taal met de beste beheersing vaak de taal van de school is, ten koste van de moedertaal. Het volgen van Nederlands moedertaalonderwijs is een belangrijke voorspellende factor voor het behoud van de Nederlandse moedertaal. Een nieuwe werkwijze De ‘traditionele’ werkwijze van Nederlandse Taal- en Cultuur (NTC)-scholen ging tot een paar jaar geleden sterk uit van de Nederlandse context en Nederlandse methodieken. Omdat dit in de aansluiting bij terugkeer problemen opleverde, ontwikkelde LanguageOne een lesprogramma op maat voor leerlingen die opgroeien in een internationale context. Het LanguageOne Lesprogramma is gebaseerd op de leerlijnen van de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB). Deze leerlijnen gaan uit van de internationale context waarin de jongeren opgroeien en verbinden deze met de Vlaamse eindtermen en de Nederlandse kerndoelen. Daarnaast wordt de taalontwikkeling geboden binnen aansprekende en actuele thema’s die voortkomen uit een internationale onderwijsfilosofie. Hierdoor sluit het aanbod beter aan bij de daadwerkelijke leefomgeving van de leerlingen en kan er verbinding en maatwerk geboden worden voor leerlingen met verschillende startsituaties. Cultuur Een belangrijke pijler van de taalontwikkeling is de simultane ontwikkeling van een stevig cultureel fundament. Het traditionele NTC-onderwijs in het buitenland was erg gericht op taalverwerving via traditionele methodieken vanuit de Nederlandse context. Het feit dat gemiddeld slechts 10% van de leerlingen van NTC-scholen afkomstig is uit België, zorgde ervoor dat dit culturele aspect voor Vlaamse leerlingen vaak onderbelicht bleef. Door middel van het LanguageOne Lesprogramma kunnen scholen niet alleen beter inspelen op de specifieke taalsituatie van leerlingen, maar ook op de culturele aspecten van taal. Intercultureel begrip is daarbij van groot belang en bestaat niet alleen tussen culturen van verschillende landen, maar juist ook tussen groepen binnen landen. Dit begrip gaat verder dan de vrij oppervlakkige kennis van ‘typisch Vlaams’ eten, nationale kleuren, populaire muziek etc., maar biedt jongeren ook een mogelijkheid een stevige culturele basis te ontwikkelen rond cultuurgebonden vraagstukken als wat schoonheid is, hoe expressief men communiceert, wat we zien als gerechtigheid en welke rollen iemand vervult. De basis voor intercultureel begrip vormt daarbij kennis van verschillende culturen binnen en tussen landen, vervolgens de conceptuele verdieping daarvan en tot slot het kunnen bepalen van de eigen positie ten opzichte van andere culturen. Al 35 jaar LanguageOne Het bieden van voldoende Nederlandse taalinput is in het buitenland een uitdaging. Kinderen kunnen uitstekend meerdere talen tegelijkertijd leren en hier veel voordeel uit halen. LanguageOne ondersteunt Nederlandstalige gezinnen via de eigen scholen in Azië, het Midden-Oosten en Australië, en waar ook ter wereld via afstandsonderwijs. Sinds dit jaar kunnen ook andere scholen gebruikmaken van het LanguageOne Lesprogramma.